Sırp kökenli eski bir polisin tutuklanması sonrası Kosova’da bir haftadır tansiyon yüksek. Ülkenin kuzeyinde yolları kapatan Sırplar, hem Kosova hem AB polisine ateş açtı. Son gerginlik, 1999’da 13 bin kişinin öldüğü Kosova savaşı “tekrar eder mi” tasasına neden oldu. Uzmanlar, Kosova ile komşusu Sırbistan ortasındaki gerginliği Hürriyet’e kıymetlendirdi.
SORUNUN KAYNAĞI NE
Berlin merkezli niyet kuruluşu Avrupa Dış Bağlar Konseyi’nden araştırmacı Engjellushe Morina’ya nazaran Kosova, kendi toprakları üzerinde egemenliğini tam olarak sağlamanın peşinde. Priştine hükümetinin amaçlarına dair Morina, “Ülkenin kuzeyindeki Sırp azınlığın Kosova kuralları ve düzenlemelerine tabi olmasını istiyorlar. Kuzeyde paralel hayatlar, paralel gerçekler var. Burada Sırp parası kullanır, her yerde Kiril alfabesi görürsünüz. Zira halk Kosova’nın bir kesimi olmak istemiyor” dedi.
HANGİ ADIMLAR ATILDI
Ülke nüfusunun yüzde 6’sını oluşturan ve genelde kuzeyde, Sırbistan hududunda yaşayan etnik Sırplar Kosova’nın egemenliğini tanımıyor. Yaz aylarında Priştine idaresi, buradaki Sırplara Kosova kimliği ve Kosova’ya kayıtlı araç plakaları kullanmayı zarurî tutunca şiddet olayları yaşanmıştı. Halk, günlerce yolları kapatmış, bölgedeki Kosova kurumlarında misyonlu Sırplar protesto için topluca istifa etmişti. Önemli itirazla karşılaşan uygulama hala hayata geçirilebilmiş değil. Kosova idaresi, geçen hafta sonu başlayan olaylar üzerine de bu ay yapılması planlanan lokal seçimleri Sırp yoğunluklu bölgeler için nisana erteledi.
YENİ BİR ÇATIŞMA ÇIKAR MI
Washington’da şurası Stratejik ve Milletlerarası Çalışmalar Merkezi’nden (CSIS) güvenlik uzmanı Mathieu Droin’e nazaran bu ihtimal o kadar yakın değil. Droin, “Kosova bir savaş için ne askeri ne ekonomik açıdan hazır olmasa da Sırbistan NATO’yla karşı karşıya gelmeyecektir” görüşünü lisana getirdi. NATO’nun Kosova’daki gücü KFOR’un altında 4 bin asker vazife yapıyor.
RUSYA’NIN ROLÜ VAR MI
Öte yandan “Yerel çatışmalar olabilir, lakin bunun topyekûn bir savaşa evrileceğini hayal etmek zor” diyen Droin, Rusya üzere aktörlerin Sırp milliyetçileri kışkırtmak için giderek daha fazla askeri retorik kullanabileceği ikazında bulundu.
BİLGİ NOTU
1998-99 yıllarında Kosovalı Arnavutların, Sırp zulmüne karşı başlattığı savaş NATO’nun hava müdahalesiyle son bulmuştu. Kosova, 2008 yılında Belgrad’dan bağımsızlığını ilan etse de Sırbistan idaresi bunu hâlâ tanımıyor. Kosova’nın kuzeyindeki Sırp azınlığın kendini Sırbistan’a yakın hissetmesi de iki ülke ortasında tansiyonu yükseltiyor.
KOSOVA RESMEN AB’YE BAŞVURDU
Kosova dün resmen Avrupa Birliği üyelik dilekçesini imzaladı. Başşehir Piriştine’de düzenlenen merasimde Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Başbakan Albin Kurti ve Parlamento Sözcüsü Glauk Konjufca müracaat dilekçesini imzaladı. Fakat 5 AB ülkesinin bağımsızlığını tanımadığı Kosova’nın aday ülke olması mümkün görünmediği için müracaat daha çok sembolik bir değere sahip.