Londra’daki Imperial College’dan Beslenme ve Gıda ağı lideri Gary Frost, acı biber ve zencefil üzere birtakım yiyecekleri tükettikten sonra daha az acıktığımızı söyleyen araştırmalar olsa da, bu araştırmalarda ekseriyetle çok ölçüde yiyecek kullanıldığını ve hayvanlar üzerindeki tesirlerinin test edildiğini söylüyor.
Frost, “Bu tesirlerin beşerler için ne manaya geldiği ise bilinmiyor” diyor.
Acı biber yemenin iştah üzerindeki tesirini inceleyen bir araştırma, bir gram acı biber eklenen domates çorbasını tükettikten sonraki 4,5 saat içinde insanların ekstra 10 kalori yaktığını buldu.
EN YAYGIN SİSTEM: KAHVE
Ancak acı biber yemenin iştah üzerinde uzun vadeli tesiri bulunamadı. Bunun yanında acı bibber üzere yeşil çayın da iştahı dengeli bir formda bastırmadığına dair 32 farklı araştırma yayımlandı.
İştahı bastırmak konusunda en yaygın tüketilen içeceklerden biri de kahve.
California Eyalet Üniversitesi’nde kinesiyoloji kısmında yardımcı doçent Matthew Schubert, kahvenin içeriğinin iştahımızı bastırmakta tesirli olup olmadığını görmek için şimdiye kadar yapılan araştırmaları inceledi.
Bazı araştırmalar kahve içmenin besinlerin mideden ince bağırsağa daha süratli geçmesini sağladığını ve aslında açlık hissini artırdığını söylüyor.Ancak kahvede fizyolojik olarak iştahı azaltan bir içerik bulunamadı.
Schubert’e nazaran, yakın gelecekte tamamlanması beklenen araştırmalarda kahvenin tesirinin günlük 100 ila 200 kalori daha az tüketmemizi sağlamakla sonlu olduğunun bulunması bekleniyor. Bu da kayda kıymet bir fark değil.
‘SADECE ÇOK YÜKSEK ÖLÇÜDE LİFLİ BESİN YEMEK AÇLIK HİSSİNİ YATIŞTIRABİLİR’
Lifli besinlerin bizi daha uzun mühlet tok hissettirdiği biliniyor ve bu besin çeşitleri hakkında yapılan birtakım araştırmalar insanların daha fazla lifli besin yedikçe kilo almalarının yavaşladığını gösteriyor.
Ancak Frost, bunun yalnızca nitekim yüksek ölçüde lif yendiğinde gerçekleştiğini söylüyor:
“Günde 30 gram lif tüketmemiz tavsiye edilir lakin Birleşik Krallık’taki birden fazla insan günde yaklaşık 15 gram lif tüketir. Bunu 30 gr’a çıkarırsanız [iştah üzerinde] tesiri olabilir lakin bu da kalıcı olmayabilir.” diyor.
Daha fazla protein yemenin iştahı azalttığı bulunmuştu lakin bu sonuç çok dar kapsamlı bir deneye dayanıyor.
Hangi makrobesinlerin bizi daha tok hissettirdiğini bulmaya çalışan çok sayıda araştırma yapıldı lakin net bir karşılık alınamadı.
Kanada’daki British Columbia Üniversitesi’nde pazarlama ve davranış bilimi doçenti Yann Cornil, “Bulgular, proteinin bizi doyurma mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu gösteriyor fakat sonuç o kadar net değil ve ekseriyetle tesirleri hudutlu. Farklı makrobesin tipleri ortasında karşılaştırma yapmak zordur” diyor.
‘ÖĞÜNLERDEN EVVEL İKİ BARDAK SU İÇENLER DAHA AZ YEMEK YİYOR’
ABD’deki Gillings Global Halk Sıhhati Okulu’nda beslenme profesörü Martin Kohlmeier, “İştahımızı azaltacak muhakkak besinleri aramak yerine, gereğince su içtiğimizden emin olmalıyız, zira bu iştahımızı kısa bir müddetliğine keser” diyor.
Araştırmalar öğünlerden evvel iki bardak su içenlerin daha küçük porsiyonlarla doyduğunu buldu.
Ancak Frost, fizyolojik seviyede iştahımızdaki rastgele bir değişikliğin küçük ve kısa periyodik olacağını söylüyor.
Bunun sebebi fizyolojimizin bizi yemek yemeye yönlendirmesi.
Frost, “Batı toplumunda çok kısa bir mühlet evvel çok besin almaya başladık. Evrimimiz boyunca çok az yiyecekle yaşayageldik.” diyor ve ekliyor:
“İştahı bastıran bir besin bileşeni varsa, hayatta kalmak için bundan büsbütün kaçınmanız gerekirdi.”
Kohlmeier, hiçbir yiyecek yahut içeceğin uzun vadede iştahımızı değerli ölçüde bastıramamasının bedenimizin neredeyse sabit bir tartısı korumak üzere tasarlanmış olmasından kaynaklandığını da söylüyor:
“Vücudun yükü zalimce savunan düzenekleri var. Evrimsel bir bakış açısına nazaran, insanlık için en büyük risk, yalnızca bizi öldüreceği için değil birebir vakitte bedenimizi zayıflattığı ve bizi bulaşıcı hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirdiği için açlıktı” diyor.
‘AÇLIK İNANÇLAR, BEKLENTİLER VE HAFIZAYLA TETİKLENİR’
Kohlmeimer, bu nedenle iştahı denetim etmenin en âlâ yolunun istikrarlı bir diyet olduğunu söylüyor. Böylece bedenin muhtemel bir eksikliği telafi etmek için arayışta olmayacağını belirtiyor.
Bunun yanında iştahımızın ruhsal tarafının ihmal edilmemesi gerekiyor.
Araştırmacılar onyıllar boyunca bu mevzuyu inceledi. 1987’de yapılan bir çalışma yemek görmenin ve kokusunu almanın bedenin sindirime hazırlanması için sinyaller gönderdiğini bulmuştu.
Cornil açlığın inançlar, beklentiler ve hafızayla şekillendiğini ve çoğunlukla ne yediğimizi ne kadar güzel hatırladığımızla temaslı olduğunu söylüyor. Bu nedenle az yemek yediğimizi düşündüğümüzde daha fazla yeme eğiliminde olduğumuzu belirtiyor.
Bir araştırma, besinlerin “doyurucu” olarak etiketlendiğinde “light” olarak etiketlenenlere nazaran daha az yendiğini buldu.
Gıdalarla ilgili bizi daha uzun mühlet tok tuttuğu savları ortaya atılabilir fakat vücudumuzla bunu sağlayabilmenin tek yolu istikrarlı bir diyet takip etmek üzere görünüyor.
Açlığı uzun müddet savuşturmak mümkün olmayabilir fakat rastgele bir besin eksikliğini gidermek için gereken fazladan kaloriyi almayı engelleyebiliriz.