AYDIN HASAN Ankara – İkili alakaların normalleşmesinin yanı sıra Güney Kafkasya’da kalıcı barışın tesisi teşebbüsleri açısından da değer taşıyan görüşmenin, 6-7 Ekim’de Prag’da düzenlenecek Avrupa Siyasi Topluluğu’nun birinci başkanlar toplantısı marjında yapılması ihtimali yük kazandı.
Türkiye ile Ermenistan ortasındaki ilgilerin olağanlaşması eforları çerçevesinde iki ülkenin özel temsilcileri Serdar Kılıç ile Ruben Rubinyan, biri Moskova’da üçü de Viyana’da olmak üzere dört görüşme gerçekleştirdi. Bu temaslar, Erdoğan ile Paşinyan’ın Kurban Bayramı’ndaki telefon görüşmesi ile düzey yükseltti, Görüşme olağanlaşma sürecine yeni bir nefes kazandırdı, bölgede barışa yönelik beklenti çıtasını yükseltti.
Türkiye’ye davet geldi
Paşinyan, Erdoğan’ın Kurban Bayramı’nı kutlarken; Erdoğan’ın Paşinyan’a 24 Temmuz’da kutlanan Vardavar Bayramı için tebriklerini iletti. Erdoğan ile Paşinyan’ın 16 Eylül’de ŞİÖ Doruğu nedeniyle bulunacakları Semerkant’ta yapacakları görüşme ile bayramda kurulan bu temas, Türkiye-Ermenistan ortasındaki olağanlaşma gayretlerini daha ileri bir boyuta taşıyabilecekti. Lakin Paşinyan’ın son anda doruğa katılmaktan vazgeçti.
Avrupa Siyasi Topluluğu’nun birinci önderler toplantısı, AB devir lideri Çekya’nın başşehri Prag’da 6-7 Ekim’de düzenlenecek. Toplantı, AB Önderler Zirvesi’nin öncesinde yapılacak. AB Kurulu Lideri Charles Michel ile AB periyot lideri Çekya’nın Başbakanı Petr Fiala’nın imzasını taşıyan davet mektupları gönderildi. Davet edilen ülkeler içinde Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan da bulunuyor. Toplantı marjında, başkanlar ortasında ikili görüşmelerin yapılması da planlanıyor. Ermenistan’dan gelen ileti üzerine, Erdoğan’ın Prag’a gitmesi durumunda Paşinyan ile ikili görüşmenin olması ihtimali de öne çıktı. Fakat Erdoğan’ın Prag programı ile Paşinyan ile yapacağı görüşme şimdi bir katılık kazanmadı. Erdoğan, “Paşinyan’ın oraya gelme durumu var. ‘Orada görüşebilir miyiz?’ diye bir niyeti olmuş, kendisiyle ayrıyeten görüşme durumumuz olabilir” demişti.
Beklenti yüksek
Azerbaycan ve Ermenistan hududunda 13 Eylül günü sabah saatlerinde sonda yaşanan çatışma bölgedeki tansiyonu yine yükseltmişti.
18 Eylül’de ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi ve kongre üyelerinden oluşan heyet de, Ermenistan’daki temaslarına başlamıştı. Pelosi, ziyaretinde Türkiye ve Azerbaycan’a yönelik suçlamalarda bulunmuştu.
Erdoğan ile Paşinyan’ın Prag’daki mümkün görüşmeleri, ikili ilgilerin yanı sıra Güney Kafkasya’da barışın tesisi açısından da değer taşıyor. Türkiye, Ermenistan ile olağanlaşma sürecini Azerbaycan ile uyum içinde yürütüyor. Bu nedenle Erdoğan ile Paşinyan ortasında yapılacak bir görüşme, Türkiye-Ermenistan alakalarının yanı sıra Azerbaycan-Ermenistan bağları ve bölgesel açıdan da değerli hale geldi.
‘PAŞİNYAN YAPAN BİR TAVIR SERGİLEDİ’
Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın, NTV’de konuk olduğu programda, Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki tansiyona değinerek, “Bundan sonraki sürecin müzakerelerle yürüyeceğine inanıyoruz. Barış mutabakatı birçok şeyi kapsayan kritik bir mutabakat. Ermenistan Başbakanı Paşinyan şu ana kadar yapan bir tavır sergiledi. Türkiye’nin rolü aşikar, bu süreçte biz her vakit Azerbaycan’ın yanında olmaya devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımız, Paşinyan’la Prag’da görüşebilir. Biz Ermeni diasporasının barış sürecine katkı vereceğine inanıyoruz” dedi.